Դաս առաջին

Գրաբարի այբուբենը, հնչյունների արտասանությունը և գրությունը
Գրաբարի այբուբենն ունի 36 տառ`
Ա     Ի     Մ      Ս
Բ     Լ      Յ      Վ
Դ     Խ      Ն      Տ
Ե     Ծ      Շ      Ր
Զ     Կ      Ո      Ց
է      Հ      Չ      ւ
Ը      Ձ      Պ     Փ
Թ     Ղ      Ջ     Ք
Ժ     Ճ      Ռ  
 
   Այբուբենի մեջ տեղ չի գտել ու–ն իբրև ո–ի և ւ կապակցությամբ, իսկ օ և ֆտառերը ավելացել են միջին դարերում։
Գրաբարի ձայնավորներն են՝ ա, ե, է, ը, ի, ո, ու։
 Գրաբար ճիշտ կարդալու և գ
րելու համար պետք է իմանալ արտասանության և ուղղագրության հետևյալ կանոնները.Յ–ն բառասկզբում և ածանցման մեջ արտասանվում է հ, օրինակ՝Յայտնի–հայտնի
Անյայտ–անհայտ
Յատակ–հատակ
Սալայատակ–սալահատակ

Բառավերջում ա և ո ձայնավորներից հետո գրվում է յ բայց չի արտասանվում, օրինակ՝
Արքայ–արքա
Երեկոյ–երեկո

Բառավերջի յ–ն արտասանվում է մի քանի միավանկ բառերում՝
Բայ, խոյ, ճայ, հայ։
-----------------------------------------------------------------
Ւ(ւ) տառը գրվում է բառամիջում երկու ձայնավորների միջև և բառավերջումա, ե, ի ձայնավորներից հետո, ինչպես նաև ա կապակցության մեջ և արտասանվում է վ, օրինակ՝Աւազ–ավազ
Տաւիղ–Տավիղ
Առաւել–առավել
Հարաւ–հարավ
Տերեւ–տերեվ
Անիւ–Անիվ
Սակաւ–սակավ

Գրաբարում ւ տառով ոչ մի բառ չի սկսվում։
Ե տառի փոխարեն բառավերջում միշտ գրվում է է, օրինակ՝
Թէ
Եթէ
Բազէ
Ափսէ
Րոպէ 
 
Բառամիջում գրվում է է այն դեպքում, երբ կարող է լինել Է.Ի և Է.Եհնչյունափոխություն, օրինակ՝
Վէճ–վիճել
Շէն–շինական
Մովսէս–Մովսեսի                                                                            ----------------------------------------------------------------
 Ու–ն բառամիջում ձայնավորից առաջ արտասանվում ե Վ, օրինակ՝
    
  Արուեստ–արվեստ
      Պատուէր–պատվեր
       Լեզուի–լեզվի
       Արծուոյ–արծվո

զ նախդիրը բաղաձայնից առաջ արտասանվում է ըզ, օրինակը
զգետ–ըզգետ
զնա– ըզնա

Գրաբարի երկբարբառներն ու եռաբարբառներն են
այ , ոյ, աւ, իւ , եւ, եա, եաւ, եայ, ւոյ
Ոյ երկբարբառը բաղաձայնից առաջ արտասանվում է ույ
       
 բոյս–բույս
       գոյն– գույն
       յոյս–հույս

աւ երկբարբառը բաղաձայնից առաջ արտասանվում է օ գրվում է օ տառով ,օրինակ
        
աւձ– օձ
        աւր – օր
       կարաւտ– կարոտ

Որպես բացառություն
       աղաւնի
       նաւթ բառերում 
աւն արտասանվում է ավ
Ի ւ երկբարբառը բաղաձայնից առաջ արտասանվում է յու
      
 կորիւն–կորյուն
       սիւն– սյուն
       արիւն– արյուն

Եւ երկբարբառն արտասանությամբ նույնացել է իւ երկբարբառին և գրության մեջ էլ
հիմնականում արտահայտվում է իւ–ով
    
 ալեւր– ալիւր –ալյուր
     հարեւր– հարիվր –հարյուր
     եղջեւր –եղջիւր –եղջյուր

Աւ, եւ, Իւ կապակցությունների 
ւը պահպանում է բառավերջի Վարտասանությունը
հոգնակի ուղղականի ք և հայցականի ս մասնիկներից ու 
ս, դ , ն հոդերից առաջ
   
  կաքաւք –կաքավք
    պարգեւս –պարգեվս
     հովիւդ –հովիվդ

Եա երկբարբառն արտասանվում է յա
      
պատեան –պատյան
      եղեամն– եղյամն 

Եաւ եռաբարբառը բաղաձայնից առաջ առտասանվում է յո
      ընտանեոք– ընտանյոք
Եայ եռաբարբառը բաղաձայնից առաջ արտասանվում է յայ, օրինակ՝
    
 Հրեայք–հրյայք
       Անդեայք–անդյայք
        Պաշտոնեայ–պաշտոնյա

Իոյ եռաբարբառը բաղաձայնից առաջ ատասանվում է վույ, օրինակ
    
 պատանւոյն–պատանվույն
     տեղւոյն–տեղվույն